Thoái hóa khớp gối là một bệnh lý về xương khớp gây ra các dấu hiệu như tê cứng, đau mỏi, khó vận động ở khớp gối. Với căn bệnh này, người bệnh nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và chữa bệnh sớm nhất. Trước hết bạn cần tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị thoái hóa khớp trong bài viết dưới đây.
Nội dung chính:
Thoái hóa khớp gối là gì?
Thoái hóa khớp gối là một trong những bệnh lý xương khớp thường gặp hiện nay. Tình trạng này khởi phát là bởi lớp đệm ở các sụn khớp bị làm mòn quá nhanh. Khi lớp sụn bị mòn, người bệnh sẽ phải gặp rất nhiều tình trạng xương khớp, trong đó có thoái hóa khớp.
Hiện tượng thoái hóa khớp sẽ làm cho các đầu xương ở các khớp cọ vào nhau gây đau nhức. Bệnh thoái hóa khớp gối kéo dài sẽ tác động rất lớn đến việc đi đứng, vận động và có thể gây ra nhiều biến chứng.
Vậy thế mà số lượng bệnh nhân mắc phải tình trạng thoái hóa khớp gối không giảm mà cứ tăng theo mỗi năm. Đặc biệt tình trạng này xảy rất phổ biến ở người già, người lớn tuổi.
Theo đó, bệnh thoái hóa khớp gối phát triển theo 4 giai đoạn như sau:
Giai đoạn 1: Giai đoạn khởi phát
Trước hết bệnh nhân sẽ đối mặt với hiện tượng loãng xương, về lâu các sụn khớp sẽ bị tác động. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, người bệnh không hề có cảm giác đau nhức, khó chịu. Khi đi xét nghiệm, chụp X quang, các sụn khớp vẫn chưa có dấu hiệu gì khác thường. Đồng thời, việc vận động, đi lại của bệnh nhân vẫn bình thường và không gây khó khăn.
Giai đoạn 2: Bệnh nhẹ
Khi bước sang giai đoạn bệnh nhẹ, người bệnh sẽ bắt đầu cảm thấy đau nhức nhẹ, tê mỏi nhẹ ở khớp gối. Tuy nhiên, lớp xương sụn vẫn chưa bị bào mòn, dịch trơn trong khớp vẫn còn, nên bệnh nhân chưa cảm thấy đau nặng. Khi chụp X quang, hình ảnh X quang cho thấy lớp sụn bắt đầu bị bào mòn dần. Khi đó, bệnh nhân đang mắc bệnh thoái hóa khớp gối trong giai đoạn nhẹ.
Giai đoạn 3: Bệnh tiến triển trung bình
Ở giai đoạn này, lớp sụn khớp đã bị bào mòn trầm trọng hơn, các xương đau nhức nặng hơn. Khi chụp X quang, bạn sẽ nhận rõ lớp sụn đã bị bào mòn và xương khớp gối dày lên. Lúc này, bệnh nhân đã cảm nhận được những cơn đau rõ rệt, liên tục. Đặc biệt, khi bạn di chuyển, vận động, chạy nhảy, sinh hoạt hàng ngày, khớp gối sẽ bị đau nhức, tê mỏi. Bên cạnh đó, người bệnh còn gặp phải tình trạng cứng khớp, khớp bị sưng viêm.
Giai đoạn 4: Bệnh nặng
Giai đoạn này cho thấy thoái hóa khớp gối đã diễn biến rất nặng. Lúc này, người bệnh sẽ cảm thấy thường xuyên đau nhức, khó khăn khi vận động, thậm chí là không thể vận động bình thường. Lớp bôi trơn ở khớp cũng khô đi, lớp sụn đã biến mất. Khi đó, các đầu xương sẽ cọ vào nhiều và phát ra âm thanh lục cục.
Nguyên nhân thoái hóa khớp gối
Theo các bác sĩ xương khớp, bệnh thoái hóa khớp gối có thể xảy ra theo nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên do gây ra bệnh phổ biến như:
- Tuổi tác: Những người càng lớn tuổi thì sức khỏe xương khớp càng giảm dần và quá trình phục hồi cũng chậm. Vì lúc này các tế bào sụn sẽ không còn sản sinh và phục hồi như trước kia nữa. Chính vì thế, người trong độ tuổi trung niên, người già là những người có nguy cơ mắc căn bệnh thoái hóa khớp gối rất cao.
- Di truyền: Thoái hóa khớp cũng có gen di truyền từ ông bà, cha mẹ trong gia đình. Những gen này sẽ khiến bạn có khả năng mắc các bệnh lý về xương khớp cao hơn bình thường. Lúc này, khi còn trẻ, sụn của bạn đã không thể tái tạo được mà còn tự hủy hoại và gây ra bệnh thoái hóa khớp gối.
- Tăng cân, béo phì: Ăn uống quá mức, ít vận động sẽ làm cho cơ thể tăng cân quá mức. Trọng lượng cơ thể lớn sẽ chèn ép xương khớp, khiến chúng phải nâng đỡ cơ thể quá mức. Từ đó lớp sụn khớp ở gối sẽ mất dần và gây ra các bệnh lý về xương khớp.
- Chấn thương: Nếu bạn đã từng mắc phải một số chấn thương khi chơi thể thao, tai nạn như gãy xương, đứt dây chằng, đau nhức xương đùi thì bạn có khả năng mắc bệnh thoái hóa khớp gối rất cao.
- Vận động, đi lại quá sức: Những người thường xuyên chơi thể thao, đi lại, khuân vác vật nặng sẽ có nguy cơ mắc các bệnh xương khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp gối. Do bạn tuyệt đối không được đi lại, chơi thể thao quá sức mà nên cân bằng vừa phải để tránh gây tổn thương xương khớp.
- Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống thiếu chất dinh dưỡng sẽ không có đủ chất để bồi bổ cho xương khớp, nâng cao thể trạng. Từ đó quá trình phá hủy sụn khớp sẽ diễn ra ngày một nhanh chóng hơn.
- Mắc các bệnh lý: Bệnh thoái hóa khớp gối có thể xảy ra ở những bệnh nhân đang mắc các bệnh như tiểu đường, gout, viêm khớp dạng thấp… Vì thế, khi mắc các bệnh lý này, bạn nên điều trị triệt để nhằm ngăn ngừa các biến chứng.
- Sử dụng thuốc corticoid: Uống các loại thuốc corticoid hoặc một số thuốc khác không đúng cách sẽ làm tăng khả năng thoái hóa khớp gối và mắc các căn bệnh xương khớp khác.
Người bệnh nên lưu ý những nguyên nhân kể trên, phòng tránh để hạn chế bị thoái hóa khớp gối và nâng cao sức khỏe xương khớp.
Dấu hiệu thoái hóa khớp gối
Thoái hóa khớp gối có thể dễ dàng nhận biết thông qua các triệu chứng điển hình như sau:
- Các cơn đau nhức ở đầu gối xuất hiện liên tục. Cơn đau có thể tăng dần theo thời gian, qua mỗi ngày cơn đau có thể nặng hơn.
- Khi di chuyển, bệnh nhân sẽ cảm thấy khớp gối phát ra những âm thanh như lạo xạo, rắc rắc… Tiếng kêu và cơn đau sẽ thay đổi tùy thuộc vào việc người bệnh di chuyển nhiều hay ít.
- Khi trời lạnh hoặc sáng, bệnh nhân có thể cảm thấy co cứng đầu gối, không thể duỗi ra cong lại được. Người bệnh sẽ cảm thấy việc cử động là rất khó khăn và thậm chí là không cử động. Bạn phải chịu khó massage, xoa bóp nhẹ trong vài phút thì đầu gối mới có thể giãn ra, co lại.
- Việc vận động, đi lại, leo cầu thang trở nên khó khăn. Ở những người bị thoái hóa khớp nặng, bệnh nhân còn cần phải có sự trợ giúp của người khác mới có thể đi lại được.
- Một số người bệnh có triệu chứng sưng, viêm đỏ đầu gối.
- Ngoài ra, các trường hợp nặng còn gặp phải triệu chứng biến dạng, teo ổ khớp.
Khi nhận thấy các triệu chứng như trên, người bệnh phải lập tức đến các bác sĩ chuyên khoa để theo dõi sức khỏe, thăm khám và có phương thức chữa trị thoái hóa khớp nhanh chóng.
Thoái hóa khớp gối có chữa được không?
Thoái hóa khớp gối là căn bệnh khó có thể điều trị dứt điểm nhưng có thể giảm các triệu chứng đau nhức nhanh chóng. Điều quan trọng là mỗi bệnh nhân phải biết quan tâm đến sức khỏe của mình và thăm khám bác sĩ sớm nhất khi phát hiện triệu chứng.
Nếu không phát hiện và điều trị sớm, thoái hóa khớp gối có thể để lại nhiều biến chứng nguy hại cho cơ thể như:
- Đau nhức kéo dài: Chắc chắn tình trạng đau nhức, tê mỏi xương khớp sẽ kéo dài liên tục và khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu. Các triệu chứng này càng ngày càng nặng hơn và khiến bệnh nhân không thể di chuyển, vận động và ảnh hưởng đến tâm lý.
- Khớp gối bị biến dạng: Tình trạng sụn khớp bị bào mòn sẽ khiến khớp gối bị hư hại nghiêm trọng, sưng to, thậm chí là biến dạng hoàn toàn.
- Teo cơ, liệt chi: Các cơ xung quanh khớp gối sẽ bị yếu dần. Từ đó người bệnh có nguy cơ đối mặt với các triệu chứng như run chân, chân đi không vững, teo cơ và thậm chí là bại liệt khớp gối rất nguy hiểm.
Do vậy, các bệnh nhân nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa để thăm khám sớm và nâng cao khả năng chữa khỏi bệnh.
Điều trị thoái hóa khớp gối
Trước khi tiến hàng điều trị, bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh bằng cách thăm khám lâm sàng, thực hiện một số xét nghiệm cần thiết như chụp MRI, chụp X quang, nội soi khớp gối… Sau khi chẩn đoán được mức độ bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các phương pháp chữa trị phù hợp nhất.
Dưới đây là một số phương pháp điều trị bệnh đau khớp gối hiệu quả mà người bệnh có thể tham khảo:
Điều trị bằng Tây y
Điều trị thoái hóa khớp gối bằng Tây y là phương pháp chữa bệnh phổ biến và tốt nhất mà nhiều người bệnh lựa chọn. Khi điều trị bằng phương pháp này, người bệnh phải tuân theo hướng dẫn và sự chỉ định của bác sĩ. Ở mỗi giai đoạn tiến triển của bệnh như trên, bác sĩ sẽ điều trị theo từng phương pháp khác nhau.
Giai đoạn 1
Trong giai đoạn này, khớp gối vẫn chưa có dấu hiệu bị thoái hóa nặng. Bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân sử dụng các loại thuốc điều trị như thuốc kháng sinh, kháng viêm. Các loại thuốc này như Ibuprofen, Acetaminophen, Naproxen Natri… Các loại thuốc này sẽ giúp bệnh nhân giảm triệu chứng đau nhức, sưng viêm, tê cứng và khó chịu ở ổ khớp.
Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể sử dụng một số loại thuốc không kê đơn để giảm nhanh triệu chứng và phục hồi xương khớp. Để tránh gây ra các tác dụng phụ, bệnh nhân phải tuân thủ liều lượng khi uống thuốc và không được lạm dụng gây hại cho sức khỏe bản thân.
Giai đoạn 2
Trong giai đoạn 2, người bệnh vẫn tiếp tục uống các loại thuốc giảm đau, kháng sinh mà bác sĩ đã kê toa trước đó. Một số loại thuốc được chỉ định trong giai đoạn này như thuốc giảm đau Paracetamol, thuốc kháng viêm Ibuprofen, thuốc giãn cơ, các loại vitamin B.
Ngoài ra, bệnh nhân cũng được yêu cầu tập vật lý trị liệu để tăng cường sự linh động ở xương khớp và duy trì xương khớp chắc khỏe. Đồng thời, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh nẹp đầu gối để hỗ trợ đi đứng và giảm áp lực lên khớp gối. Cách này sẽ giúp sụn khớp bớt bị hao mòn và người bệnh đi đứng linh hoạt hơn.
Giai đoạn 3
Trong giai đoạn này, bệnh nhân vẫn tiếp tục uống các loại thuốc để giúp giảm sưng đau, tê mỏi ở khớp gối. Một số loại thuốc chữa bệnh như codein, Acetaminophen… Đồng thời, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân tiêm corticoid hoặc axit hyaluronic để giảm nhanh các triệu chứng và phục hồi tổn thương ở khớp gối.
Bên cạnh đó, bệnh nhân cần lưu ý không được đi lại nhiều, vận động nhiều mà cần nhiều thời gian nghỉ ngơi, thư giãn để bệnh tiến triển tốt hơn.
Giai đoạn 4
Giai đoạn 4 là thời điểm thoái hóa khớp gối đã diễn biến nặng nề hơn. Lúc này người bệnh cần phải tiến hành phẫu thuật thì mới có khả năng phục hồi, đi lại bình thường. Ở những trường hợp người bệnh không đạt hiệu quả cao khi uống thuốc hoặc có nhiều biến chứng nguy hiểm thì bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật sớm nhất.
Hiện y khoa có rất nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị thoái hóa khớp gối khác nhau. Tùy thuộc vào tình trạng thăm khám, diễn biến của bệnh và khả năng phục hồi mà bác sĩ sẽ chỉ định bạn phẫu thuật theo phương pháp phù hợp:
- Nội soi khớp: Phương thức này giúp làm giảm tình trạng sưng viêm khớp và làm sạch các mô sụn bên trong. Phương pháp này thích hợp điều trị cho những người trẻ bị thoái hóa khớp gối khá sớm.
- Cắt bỏ xương: Ở những trường hợp chỉ bị viêm nhiễm ở đầu gối, bác sĩ sẽ cắt bỏ xương bị viêm. Từ đó người bệnh sẽ tình trạng sưng viêm, đau nhức khó chịu ở đầu gối.
- Thay thế khớp: Ở các trường hợp cấp bách, bác sĩ sẽ tiến hành thay thế khớp gối mới. Các khớp gối này sẽ được làm bằng nhựa, kim loại để thay thế khớp gối cũ. Tuy nhiên, những người bệnh lớn tuổi và mắc thoái hóa khớp nặng thì mới áp dụng thay thế khớp gối.
- Tế bào gốc: Ở những người bị thoái hóa khớp gối từ 35, 40 tuổi trở lên sẽ được áp dụng phương pháp tế bào gốc. Khi đó, các tế bào gốc mới sẽ được thay thế cho lớp sụn đã bị bào mòn trước đó. Phương pháp điều trị này tốn chi phí rất nhiều và có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như xuất hiện khối u, sưng viêm nhiễm…
Điều trị bằng Đông y
Y học cổ truyền có rất nhiều bài thuốc Đông y chữa thoái hóa khớp gối hiệu quả. Các bài thuốc này sẽ giúp kiểm soát triệu chứng bệnh, giảm sưng đau và giúp bệnh nhân di chuyển dễ dàng hơn. Sử dụng các bài thuốc Đông y chữa bệnh mang đến nhiều lợi ích cho người bệnh như sau:
- Thuốc Đông y không gây ra các tác dụng xấu đến dạ dày, gan thận như thuốc Tây y.
- Hiệu quả điều trị của bệnh cao, ngăn ngừa triệu chứng hiệu quả.
- Ngoài ra, các bài thuốc Đông y còn bồi bổ, tăng cường sức khỏe toàn cơ thể.
Dưới đây là một số bài thuốc Đông y được ứng điều trị bệnh thoái hóa khớp gối như sau:
- Bài thuốc số 1: Chuẩn bị nguyên liệu bao gồm tế tân 4g, độc hoạt 12g, tang ký sinh 16g, sinh địa 12g, đảng sâm 12g, đương quy 12g, phục linh 10g, cam thảo 4g, tần giao 8g, bạch thược 10g, ngưu tất 12g, xuyên khung 8g, đỗ trọng 12g. Người bệnh sắc các vị thuốc trên và uống đều đặn hàng ngày. Kiên trì uống thuốc trong một tháng các triệu chứng của thoái hóa khớp sẽ nhanh chóng thuyên giảm.
- Bài thuốc số 2: Chuẩn bị nguyên liệu bao gồm hà thủ ô 12g, thiên niên kiện 10g, mắc cỡ 12g, sinh địa 12g, quế chi 9g, thổ phục linh 16g. Tương tự như trên, người bệnh cũng sắc thuốc uống cho đến khi bệnh thuyên giảm là được.
Tuy nhiên khi áp dụng các bài thuốc Đông y chữa bệnh, bệnh nhân cần tìm đến các bác sĩ chuyên khoa Đông y để được thăm khám, điều trị và uống đúng bài thuốc. Vì có một số vị thuốc Đông y cũng kiêng kỵ cho những đối tượng khác nhau. Nếu bạn tùy tiện uống thì có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe.
Ngoài việc uống thuốc Đông y, người bệnh còn có thể điều trị bệnh bằng một số phương pháp y học cổ truyền hiệu quả khác nhue:
- Châm cứu: Phương pháp châm cứu có tác dụng tác động vào các huyệt như hạc đỉnh, âm lăng tuyền, độc tỵ… Bác sĩ Đông y sẽ sử dụng một cây kim châm cứu, tác động vào các huyệt này để giúp máu lưu thông đều đặn, hạn chế tình trạng đau nhức, tê mỏi và cứng khớp, đặc biệt vào buổi sáng.
- Bấm huyệt: Bấm huyệt là thủ thuật day, ấn vào các huyệt đạo trên cơ thể để làm ấm cơ thể, hạn chế tình trạng nhức mỏi ở các khớp.
- Tập vật lý trị liệu: Có rất nhiều bài tập vật lý trị liệu hỗ trợ điều trị tình trạng đau nhức xương khớp, thoái hóa khớp, tê mỏi gối. Các bài tập này sẽ giúp người bệnh phục hồi chức năng đi lại, vận động, hạn chế đau nhức và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm do bệnh thoái hóa khớp gối gây ra.
Tuy nhiên, khi áp dụng các phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc trong Đông y, bệnh nhân phải đến các phòng khám có các bác sĩ chuyên khoa hoặc người có chuyên môn. Mỗi bệnh nhân sẽ có phương thức chữa trị cũng như các bài tập vật lý trị liệu khác nhau tùy theo mức độ bệnh, cơ địa của mỗi người. Vì thế, bạn không nên tự tập luyện tại nhà nếu không biết rõ tình trạng sức khỏe của mình.
Mẹo dân gian chữa thoái hóa khớp gối tại nhà
Nếu thoái hóa khớp gối ở mức độ nhẹ và không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, người bệnh có thể điều trị ở nhà bằng các mẹo dân gian thông thường. Các bài thuốc này có tác dụng giảm đau nhức, tê mỏi và duy trì khả năng vận động.
Bài thuốc chữa thoái hóa khớp gối từ lá lốt
Lá lốt là một trong các loại thực phẩm quen thuộc đối với nhiều gia đình. Bên cạnh việc chế biến thành nhiều món ăn, lá lốt còn có các tác dụng trong việc điều trị bệnh lý về xương khớp. Bởi loại lá này có chứa một số thành phần dưỡng chất có tác dụng trị đau nhức, kháng viêm, chống sưng và hỗ trợ phục hồi khớp gối hiệu quả.
Cách thực hiện:
- Bạn chuẩn bị một ít lá lốt vừa đủ dùng và một ít rễ cây vòi voi.
- Bạn sơ chế sạch các dược liệu trên để loại bỏ bụi bẩn, tạp chất bám trên chúng.
- Tiếp theo, bạn cho cả hai loại nguyên liệu này vào chảo sao cho vàng đều là được.
- Rồi cho hỗn hợp nguyên liệu lên bếp sắc với một lượng nước vừa đủ, khi nước cạn còn 1 bát thì bạn chắt nước ra uống.
- Bạn nên uống thuốc lúc còn nóng để đạt hiệu quả chữa bệnh cao nhất.
Bài thuốc chữa thoái hóa khớp gối từ quế và mật ong
Mật ong và bột quế cũng là hai loại dược liệu trong Đông y có tác dụng chống viêm, tăng cường hệ miễn dịch, giảm đau nhức xương khớp và cải thiện hiện tượng thoái hóa khớp gối rất hiệu quả. Bệnh nhân có thể áp dụng quế và mật ong để chữa bệnh thoái hóa khớp gối như sau:
- Bạn pha một muỗng bột quế và một ít mật ong vào nước ấm.
- Người bệnh uống đều đặn vào hai lần mỗi ngày đó là vào buổi sáng hoặc buổi tối trước khi đi ngủ là được.
- Bạn kiên trì uống thuốc trong nhiều ngày để cải thiện các triệu chứng đau khớp gối, hạn chế tình trạng viêm nhiễm ở các ổ khớp và đi lại như bình thường.
Bài thuốc chữa bệnh thoái hóa khớp từ tỏi
Tỏi là một loại gia vị và vị thuốc có đặc tính diệt khuẩn, hạn chế viêm nhiễm và cải thiện các dấu hiệu đau nhức, sưng viêm, tê cứng ở các ổ khớp. Do vậy người bệnh có thể áp dụng các bài thuốc từ tỏi để điều trị bệnh thoái hóa khớp gối rất hiệu quả.
- Bạn chuẩn bị 30g tỏi, bóc vỏ sạch sẽ, cắt ra thành từng miếng nhỏ.
- Tiếp đến, bạn cho tỏi vào một cái bình thủy tinh đã được rửa sạch, rồi cho rượu vào và ngâm tỏi trong vòng 10 – 15 ngày để ra rượu tỏi.
- Khi rượu tỏi đã chuyển sang màu vàng thì bạn có thể uống đều đặn vào buổi sáng và buổi tối để khắc phục tình trạng đau khớp gối.
- Bạn có thể pha rượu tỏi với một ít nước ấm để dễ dàng uống hơn.
Tuy nhiên, các mẹo dân gian chỉ nên áp dụng cho trường hợp bệnh nhẹ và bệnh chỉ mới khởi phát. Khi bệnh nặng, bạn cần đến bác sĩ để xem xét tình trạng thoái hóa khớp và điều trị đúng phương pháp.
Trên đây là những thông tin cần biết về bệnh thoái hóa khớp gối và cách điều trị. Bên cạnh việc điều trị, người bệnh nên xây dựng chế độ ăn uống phù hợp, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để hạn chế tình trạng thoái hóa khớp trở nặng.
Bài viết được chỉnh sửa ngày 16 Tháng Ba, 2021
